INFORMACJE OGÓLNE DOTYCZĄCE ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH
JEDNORAZOWA ZAPOMOGA Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA
SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE
WERYFIKACJA UPRAWNIEŃ DO ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH ORAZ ŚWIADCZEŃ Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO
ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY
ZASIŁEK RODZINNY ORAZ DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO
INFORMACJE OGÓLNE DOTYCZĄCE ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH
postawa prawna: Ustawa z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 2220 z późn. zm.)
Ustawa o świadczeniach rodzinnych określa warunki nabywania prawa do świadczeń rodzinnych oraz zasady ustalania, przyznawania i wypłacania tych świadczeń.
Świadczeniami rodzinnymi są:
1) zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego;
2) świadczenia opiekuńcze: zasiłek pielęgnacyjny, specjalny zasiłek opiekuńczy oraz świadczenie pielęgnacyjne;
3) zapomoga wypłacana przez gminy, na podstawie art. 22a;
4) świadczenia wypłacane przez gminy na podstawie art. 22b;
5) jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka;
6) świadczenie rodzicielskie
Świadczenia rodzinne przysługują:
1. obywatelom polskim;
2. cudzoziemcom:
a) do których stosuje się przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego,
b) jeżeli wynika to z wiążących Rzeczpospolitą Polską umów dwustronnych o zabezpieczeniu społecznym,
c) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie zezwolenia na pobyt stały, zezwolenia na pobyt rezydenta długoterminowego Unii Europejskiej, zezwolenia na pobyt czasowy udzielonego w związku z okolicznościami, o których mowa w art. 127 lub art. 186 ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach (Dz. U. z 2018 r. poz. 2094), lub w związku z uzyskaniem w Rzeczypospolitej Polskiej statusu uchodźcy lub ochrony uzupełniającej, jeżeli zamieszkują z członkami rodzin na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
d) posiadającym kartę pobytu z adnotacją "dostęp do rynku pracy", z wyłączeniem obywateli państw trzecich, którzy uzyskali zezwolenie na pracę na terytorium państwa członkowskiego na okres nieprzekraczający 6 miesięcy, obywateli państw trzecich przyjętych w celu podjęcia studiów lub pracy sezonowej oraz obywateli państw trzecich, którzy mają prawo do wykonywania pracy na podstawie wizy,
e) przebywającym na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na podstawie:
– zezwolenia na pobyt czasowy, o którym mowa w art. 139a ust. 1 lub art. 139o ust. 1 ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, lub
– dokumentu pobytowego, o którym mowa w art. 1 ust. 2 lit. a rozporządzenia Rady (WE) nr 1030/2002 z dnia 13 czerwca 2002 r. ustanawiającego jednolity wzór dokumentów pobytowych dla obywateli państw trzecich (Dz. Urz. UE L 157 z 15.06.2002, str. 1, z późn. zm.) - Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 19, t. 6, str. 3, z późn. zm.), z adnotacją "ICT", wydanego przez inne państwo członkowskie Unii Europejskiej, gdy celem ich pobytu na tym terytorium jest wykonywanie pracy w charakterze pracownika kadry kierowniczej, specjalisty lub pracownika odbywającego staż w ramach przeniesienia wewnątrz przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 3 pkt 13b ustawy z dnia 12 grudnia 2013 r. o cudzoziemcach, przez okres nieprzekraczający 90 dni w okresie 180 dni
- jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej z członkami rodzin, z wyłączeniem cudzoziemców, którym zezwolono na pobyt i pracę na okres nieprzekraczający dziewięciu miesięcy, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
3. Świadczenia rodzinne przysługują osobom, jeżeli zamieszkują na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej przez okres zasiłkowy, w którym otrzymują świadczenia rodzinne, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy międzynarodowe o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek: małżonków, jednego z małżonków, rodziców, jednego z rodziców, opiekuna faktycznego dziecka, opiekuna prawnego dziecka, osoby uczącej się, pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej, a także osób, na których, zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. - Kodeks rodzinny i opiekuńczy, ciąży obowiązek alimentacyjny.
Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby, ubiegającej się o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych. Realizacja świadczeń rodzinnych może być także przekazana do jednostki organizacyjnej gminy np. do Ośrodka Pomocy Społecznej
Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na okres zasiłkowy, z wyjątkiem:
1. dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka,
2. dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego,
3. dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania,
4. jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka,
5. zasiłku pielęgnacyjnego oraz
6. świadczenia pielęgnacyjnego.
Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami, do końca okresu zasiłkowego.
Świadczenia rodzinne wypłaca się nie później niż do ostatniego dnia miesiąca, za który przyznane zostało świadczenie rodzinne. Świadczenia rodzinne wypłaca się w okresach miesięcznych.
Wnioski w sprawie ustalenia prawa do świadczeń rodzinnych na nowy okres zasiłkowy tj. wnioski w sprawie ustalenia prawa do zasiłku rodzinnego oraz dodatków do zasiłku rodzinnego oraz wnioski o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego są przyjmowane od dnia 1 sierpnia danego roku, a w przypadku wniosków składanych drogą elektroniczną - od dnia 1 lipca danego roku. Ilekroć w ustawie o świadczeniach rodzinnych jest mowa o okresie zasiłkowym oznacza to okres od dnia 1 listopada do dnia 31 października następnego roku kalendarzowego, na jaki ustala się prawo do świadczeń rodzinnych.
W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami do dnia 31 sierpnia, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do dnia 30 listopada.
W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami od dnia 1 września do dnia 31 października, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do dnia 31 grudnia.
W przypadku gdy osoba ubiegająca się o świadczenia rodzinne na nowy okres zasiłkowy złoży wniosek wraz z wymaganymi dokumentami w okresie od dnia 1 listopada do dnia 31 grudnia danego roku, ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz wypłata przysługujących świadczeń następuje do ostatniego dnia lutego następnego roku.
Pozostałe wnioski w sprawie ustalenia prawa do: jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, zasiłku pielęgnacyjnego oraz świadczenia pielęgnacyjnego przyjmowane są na bieżąco.
- do góry -
JEDNORAZOWA ZAPOMOGA Z TYTUŁU URODZENIA SIĘ DZIECKA
Od dnia 1 stycznia 2013 roku prawo do jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, uzależnione jest od spełnienia kryterium dochodowego rodziny, które wynosi 1922,00 zł miesięcznie w przeliczeniu na osobę w rodzinie.
Powyższe zmiany wynikają z wejścia w życie ustawy z dnia 12 października 2012 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych, która w dniu 15 listopada 2012 r. została opublikowana w Dzienniku Ustaw (poz. 1255).
W przypadku urodzenia się dziecka przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka przyznaje się na podstawie przepisów dotychczasowych - niezależnie od wysokości dochodów.
Zapomoga przysługuje :
1. matce lub ojcu dziecka;
2. opiekunowi prawnemu albo;
3. opiekunowi faktycznemu dziecka.
jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 1922,00 zł.
Zapomoga przysługuje, jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Pozostawanie pod opieką medyczną potwierdza się zaświadczeniem lekarskim lub zaświadczeniem wystawionym przez położną. Minister Zdrowia rozporządzeniem z dnia 14 września 2010 r. (Dz. U. Nr 183, poz.1234) określił formę opieki medycznej nad kobietą w ciąży, uprawniającej do dodatku z tytułu urodzenia dziecka oraz wzór zaświadczenia potwierdzającego pozostawanie pod tą opieką.
Wniosek o wypłatę jednorazowej zapomogi składa się w terminie 12 miesięcy od dnia narodzin dziecka, a w przypadku gdy wniosek dotyczy dziecka objętego opieką prawną, opieką faktyczną albo dziecka przysposobionego – w terminie 12 miesięcy od dnia objęcia dziecka opieką albo przysposobienia nie później niż do ukończenia przez dziecko 18 roku życia.
Wymogu pozostawania pod opieką medyczną nie stosuje się do osób będących prawnymi lub faktycznymi opiekunami dziecka, a także osób, które przysposobiły dziecko.
Wniosek złożony po terminie organ właściwy pozostawia bez rozpoznania.
- do góry -
SPECJALNY ZASIŁEK OPIEKUŃCZY
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz. U. z 2012 r. poz. 788 i 1529) ciąży obowiązek alimentacyjny, jeżeli rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w związku z koniecznością sprawowania stałej opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Obowiązek alimentacyjny obciąża krewnych w linii prostej oraz rodzeństwo.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje, jeżeli łączny dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz rodziny osoby wymagającej opieki w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 764,00 zł.
Za dochód rodziny osoby wymagającej opieki, uważa się dochód następujących członków rodziny:
1) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest małoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) rodziców osoby wymagającej opieki,
c) małżonka rodzica osoby wymagającej opieki,
d) osoby, z którą rodzic osoby wymagającej opieki wychowuje wspólne dziecko,
e) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a–d, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia – z tym, że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko, a także rodzica osoby wymagającej opieki zobowiązanego tytułem wykonawczym pochodzącym lub zatwierdzonym przez sąd do alimentów na jej rzecz;
2) w przypadku gdy osoba wymagająca opieki jest pełnoletnia:
a) osoby wymagającej opieki,
b) małżonka osoby wymagającej opieki,
c) osoby, z którą osoba wymagająca opieki wychowuje wspólne dziecko,
d) pozostających na utrzymaniu osób, o których mowa w lit. a–c, dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia – z tym że do członków rodziny nie zalicza się dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko.
Za dochód rodziny osoby sprawującej opiekę, uważa się dochód następujących członków rodziny:
małżonków, rodziców dzieci, opiekuna faktycznego dziecka oraz pozostające na utrzymaniu dzieci w wieku do ukończenia 25. roku życia, a także dziecko, które ukończyło 25. rok życia legitymujące się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności, jeżeli w związku z tą niepełnosprawnością przysługuje świadczenie pielęgnacyjne lub specjalny zasiłek opiekuńczy;
do członków rodziny nie zalicza się: dziecka pozostającego pod opieką opiekuna prawnego, dziecka pozostającego w związku małżeńskim, a także pełnoletniego dziecka posiadającego własne dziecko;
W przypadku gdy prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego ustala się na osobę znajdującą się pod opieką opiekuna prawnego lub umieszczoną w rodzinie zastępczej spokrewnionej (w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011 r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej), uwzględnia się dochód rodziny osoby sprawującej opiekę oraz dochód osoby wymagającej opieki.
Specjalny zasiłek opiekuńczy przysługuje w wysokości 620,00 zł. miesięcznie, a w przypadku kiedy przysługuje za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 specjalnego zasiłku opiekuńczego za każdy dzień.
Specjalny zasiłek opiekuńczy nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) podlega obowiązkowo ubezpieczeniom emerytalnemu i rentowym z innych tytułów,
c) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego,
d) legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) osoba wymagająca opieki została umieszczona: w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, w rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo do: dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do: dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego;
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Jeżeli osoba w okresie trzech miesięcy od wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności złoży w Referacie Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do tego zasiłku ustala się począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności (np. w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności lub w ZUS).
- do góry -
ŚWIADCZENIE PIELĘGNACYJNE
Świadczenie pielęgnacyjne z tytułu rezygnacji z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej przysługuje:
1) matce albo ojcu,
2) opiekunowi faktycznemu dziecka,
3) osobie będącej rodziną zastępczą spokrewnioną w rozumieniu ustawy z dnia 9 czerwca 2011r. o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej,
4) innym osobom, na których zgodnie z przepisami ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. – Kodeks rodzinny i opiekuńczy ciąży obowiązek alimentacyjny, z wyjątkiem osób o znacznym stopniu niepełnosprawności – jeżeli nie podejmują lub rezygnują z zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej w celu sprawowania opieki nad osobą legitymującą się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności albo orzeczeniem o niepełnosprawności łącznie ze wskazaniami: konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji oraz konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego leczenia, rehabilitacji i edukacji.
Osobom, o których mowa w pkt 4, innym niż spokrewnione w pierwszym stopniu z osobą wymagającą opieki, przysługuje świadczenie pielęgnacyjne, w przypadku gdy spełnione są łącznie następujące warunki:
1) rodzice osoby wymagającej opieki nie żyją, zostali pozbawieni praw rodzicielskich, są małoletni lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności;
2) nie ma innych osób spokrewnionych w pierwszym stopniu, są małoletnie lub legitymują się orzeczeniem znacznym stopniu niepełnosprawności;
3) nie ma osób – tj. opiekuna faktycznego dziecka i osoby będącej rodziną zastępczą spokrewnioną - lub legitymują się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności.
PONADTO, świadczenie pielęgnacyjne przysługuje, jeżeli niepełnosprawność osoby wymagającej opieki powstała:
1) nie później niż do ukończenia 18. roku życia lub
2) w trakcie nauki w szkole lub w szkole wyższej, jednak nie później niż do ukończenia 25. roku życia.
Od dnia 1 stycznia 2019 roku wysokość świadczenia pielęgnacyjnego wynosi 1583,00 zł miesięcznie.
Wysokość świadczenia pielęgnacyjnego jest corocznie waloryzowana.
W przypadku kiedy świadczenie pielęgnacyjne przysługuje za niepełne miesiące kalendarzowe wypłaca się w wysokości 1/30 świadczenia pielęgnacyjnego za każdy dzień.
Ustalenie prawa do świadczenia pielęgnacyjnego nie jest uzależnione od dochodów rodziny.
Świadczenie pielęgnacyjne nie przysługuje, jeżeli:
1) osoba sprawująca opiekę:
a) ma ustalone prawo do emerytury, renty, renty rodzinnej z tytułu śmierci małżonka przyznanej w przypadku zbiegu prawa do renty rodzinnej i innego świadczenia emerytalno-rentowego, renty socjalnej, zasiłku stałego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego,
b) ma ustalone prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
2) osoba wymagająca opieki:
a) pozostaje w związku małżeńskim, chyba że współmałżonek legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
b) została umieszczona w rodzinie zastępczej, z wyjątkiem rodziny zastępczej spokrewnionej, rodzinnym domu dziecka albo, w związku z koniecznością kształcenia, rewalidacji lub rehabilitacji, w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno-wychowawczym, z wyjątkiem podmiotu wykonującego działalność leczniczą, i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu;
3) na osobę wymagającą opieki inna osoba ma ustalone prawo do wcześniejszej emerytury;
4) członek rodziny osoby sprawującej opiekę ma ustalone prawo dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, specjalnego zasiłku opiekuńczego lub świadczenia pielęgnacyjnego;
5) na osobę wymagającą opieki jest ustalone prawo do dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu opieki nad dzieckiem
w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, prawo do specjalnego zasiłku opiekuńczego lub prawo do świadczenia pielęgnacyjnego,
6) na osobę wymagającą opieki inna osoba jest uprawniona za granicą do świadczenia na pokrycie wydatków związanych z opieką, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Jeżeli osoba w okresie trzech miesięcy od wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności złoży w Referacie Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego wniosek o ustalenie prawa do specjalnego zasiłku opiekuńczego, prawo do tego zasiłku ustala się począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności(np. w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności lub w ZUS).
- do góry -
WERYFIKACJA UPRAWNIEŃ DO ŚWIADCZEŃ RODZINNYCH ORAZ ŚWIADCZEŃ Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO
ŚWIADCZENIA RODZINNE
W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania lub utraty dochodu, wyjazdu członka rodziny za granicę, lub innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych osoba otrzymująca świadczenia jest obowiązana do niezwłocznego powiadomienia o tym organu wypłacającego świadczenia.
Uzyskanie dochodu - oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:
a) zakończeniem urlopu wychowawczego
b) uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych
c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło
d) uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego
e) rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej
f) uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Utrata dochodu oznacza to utratę dochodu spowodowaną:
a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego
b) utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych
c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej, z wyłączeniem pracy wykonywanej na podstawie umowy o dzieło
d) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego
e) wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej
f) utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
g) utratą zasądzonych świadczeń alimentacyjnych w związku ze śmiercią osoby zobowiązanej do tych świadczeń.
Niepoinformowanie organu właściwego prowadzącego postępowanie w sprawie świadczeń rodzinnych o zmianach, o których mowa powyżej, może skutkować powstaniem nienależnie pobranych świadczeń rodzinnych, a w konsekwencji - koniecznością ich zwrotu.
ŚWIADCZENIA Z FUNDUSZU ALIMENTACYJNEGO
W przypadku wystąpienia zmian w liczbie członków rodziny, uzyskania lub utraty dochodu, wyjazdu członka rodziny za granicę albo innych zmian mających wpływ na prawo do świadczeń z funduszu alimentacyjnego osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy, którzy złożyli wniosek o przyznanie świadczenia z funduszu są obowiązani do niezwłocznego powiadomienia o tym organu wypłacającego świadczenia.
Uzyskanie dochodu - oznacza to uzyskanie dochodu spowodowane:
a) zakończeniem urlopu wychowawczego
b) uzyskaniem prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych
c) uzyskaniem zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
d) uzyskaniem zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego
e) rozpoczęciem pozarolniczej działalności gospodarczej
f) uzyskaniem zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
Utrata dochodu oznacza to utratę dochodu spowodowaną:
a) uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego
b) utratą prawa do zasiłku lub stypendium dla bezrobotnych
c) utratą zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej
d) utratą zasiłku przedemerytalnego lub świadczenia przedemerytalnego, nauczycielskiego świadczenia kompensacyjnego, a także emerytury lub renty, renty rodzinnej lub renty socjalnej, z wyjątkiem rent przyznanych rolnikom w związku z przekazaniem lub dzierżawą gospodarstwa rolnego
e) wyrejestrowaniem pozarolniczej działalności gospodarczej
f) utratą zasiłku chorobowego, świadczenia rehabilitacyjnego lub zasiłku macierzyńskiego, przysługujących po utracie zatrudnienia lub innej pracy zarobkowej.
WYKAZ WYMAGANYCH DOKUMENTÓW
- w zależności od weryfikowanego zdarzenia (np. oświadczenia strony, zaświadczenia właściwych instytucji lub inne dokumenty mające wpływ na prawo do świadczeń rodzinnych)
- dokument określający datę utraty dochodu oraz miesięczną wysokość utraconego dochodu
- dokument określający wysokość dochodu uzyskanego przez członka rodziny oraz liczbę miesięcy, w których dochód był osiągany, w przypadku uzyskania dochodu w roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy/świadczeniowy
- dokument określający wysokość uzyskanego dochodu z miesiąca następującego po miesiącu, w którym dochód został osiągnięty, w przypadku uzyskania dochodu po roku kalendarzowym poprzedzającym okres zasiłkowy/świadczeniowy
PODSTAWA PRAWNA
1. Ustawa z dnia 28 listopada 2003r. o świadczeniach rodzinnych (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 1456)
2. Art. 3 ustawy z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o świadczeniach rodzinnych oraz ustawy o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (Dz. U. Nr 205, poz. 1212)
3. Ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów (t.j.: Dz. U. z 2012 r., poz. 1228 z późn.zm.)
4. Ustawa z dnia 14 czerwca 1960 r. Kodeks Postępowania Administracyjnego (t.j.: Dz. U. z 2013 r., poz. 267)
5. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 3 stycznia 2013 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania w sprawach o świadczenia rodzinne (Dz. U. z 2013 r., poz. 3)
6. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 7 lipca 2010 r. w sprawie sposobu i trybu postępowania, sposobu ustalania dochodu oraz wzorów wniosku, zaświadczeń i oświadczeń o ustalenie prawa do świadczeń z funduszu alimentacyjnego (Dz. U. Nr 123, poz. 836, z późn. zm.)
7. Ustawa z dnia 25 lutego 1964 r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (t.j.: Dz. U. z 2012r., poz. 788, z późn. zm.) w szczególności Tytuł II i III Ustawy
8. Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 2 listopada 2007 r. w sprawie systemów teleinformatycznych stosowanych do realizacji zadań w zakresie świadczeń rodzinnych w urzędach administracji publicznej (Dz. U. z 2007 r. Nr 216, poz. 1610)
- do góry -
ZASIŁEK PIELĘGNACYJNY
Zasiłek pielęgnacyjny przyznaje się w celu częściowego pokrycia wydatków wynikających z konieczności zapewnienia opieki i pomocy innej osoby w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje w wysokości 153,00 zł miesięcznie, bez względu na wysokość dochodu.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
1. niepełnosprawnemu dziecku,
2. osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności,
3. osobie niepełnosprawnej w wieku powyżej 16 roku życia, legitymującej się orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, jeżeli niepełnosprawność powstała w wieku do ukończenia 21 roku życia,
4. osobie, która ukończyła 75 lat.
Zasiłek pielęgnacyjny nie przysługuje:
1. osobie umieszczonej w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie;
2. osobie uprawnionej do dodatku pielęgnacyjnego;
3. jeżeli członkom rodziny przysługuje za granicą świadczenie na pokrycie wydatków związanych z pielęgnacją osoby niepełnosprawnej, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Instytucją zapewniającą całodobowe utrzymanie jest – dom pomocy społecznej, placówka opiekuńczo - wychowawcza, młodzieżowy ośrodek wychowawczy, schronisko dla nieletnich, zakład poprawczy, areszt śledczy, zakład karny, zakład opiekuńczo – leczniczy, zakład pielęgnacyjno – opiekuńczy, szkoła wojskowa lub inna szkoła, jeżeli instytucje te zapewniają nieodpłatnie pełne utrzymanie.
Postępowanie w sprawie ustalenia prawa do zasiłku pielęgnacyjnego wszczyna się na wniosek pełnoletniej osoby niepełnosprawnej, przedstawiciela ustawowego niepełnosprawnego dziecka lub innej osoby upoważnionej do reprezentowania osoby niepełnosprawnej.
Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby niepełnosprawnej lub przedstawiciela ustawowego osoby niepełnosprawnej.
W związku z tym, że Prezydent Miasta Jaworzna upoważnił Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej w Babicach do prowadzenia spraw związanych ze świadczeniami rodzinnymi, wnioski o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego składa się w Ośrodku Pomocy Społecznej w Babicach w Referacie Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego.
Jeżeli osoba w okresie trzech miesięcy od wydania orzeczenia o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności złoży w Referacie Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego wniosek o ustalenie prawa do zasiłku pielęgnacyjnego, prawo do zasiłku pielęgnacyjnego ustala się począwszy od miesiąca, w którym został złożony wniosek o ustalenie niepełnosprawności lub stopnia niepełnosprawności (np. w Powiatowym Zespole do Spraw Orzekania o Niepełnosprawności lub w ZUS).
- do góry -
ZASIŁEK RODZINNY ORAZ DODATKI DO ZASIŁKU RODZINNEGO
Zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego mają na celu częściowe pokrycie wydatków związanych z utrzymaniem dziecka.
Prawo do zasiłku rodzinnego przysługuje rodzicom dziecka, opiekunowi prawnemu dziecka, opiekunowi faktycznemu dziecka oraz osobie uczącej się, jeżeli dochód w rodzinie w przeliczeniu na osobę albo dochód osoby uczącej się nie przekracza kwoty 539,00 zł. W sytuacji, gdy członkiem rodziny jest dziecko niepełnosprawne legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności, zasiłek rodzinny przysługuje, jeżeli dochód rodziny w przeliczeniu na osobę nie przekracza kwoty 623,00 zł.
Kwoty kryteriów dochodowych będą wynosić od dnia 1 listopada 2014 r: 574 zł na osobę w rodzinie lub 664 zł na osobę w rodzinie, w której jest dziecko niepełnosprawne.
Zasiłek rodzinny przysługuje do ukończenia przez dziecko:
1) 18 roku życia, lub
2) w przypadku nauki w szkole do ukończenia przez dziecko 21 roku życia, albo
3) do ukończenia przez dziecko 24 roku życia, jeżeli kontynuuje naukę w szkole lub szkole wyższej i legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Zasiłek rodzinny przysługuje również tzw. "osobie uczącej się" w szkole lub szkole wyższej do czasu ukończenia przez nią 24 roku życia.
Osoba ucząca się - to osoba pełnoletnia ucząca się, niepozostająca na utrzymaniu rodziców w związku z ich śmiercią lub w związku z ustaleniem wyrokiem sądowym lub ugodą sądową prawa do alimentów z ich strony.
Wysokość zasiłku rodzinnego wynosi miesięcznie:
77,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia;
106,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 18 roku życia;
115,00 zł na dziecko w wieku powyżej 18 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
Zasiłek rodzinny nie przysługuje jeżeli:
1) dziecko lub osoba ucząca się pozostają w związku małżeńskim,
2) dziecko zostało umieszczone w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie albo w pieczy zastępczej,
3) osoba ucząca się została umieszczona w instytucji zapewniającej całodobowe utrzymanie,
4) pełnoletnie dziecko lub osoba ucząca się jest uprawniona do zasiłku rodzinnego na własne dziecko,
5) osobie samotnie wychowującej dziecko nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka, chyba że :
a) rodzice lub jedno z rodziców dziecka nie żyje,
b) ojciec dziecka jest nieznany,
c) powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone,
d) sąd zobowiązał jednego z rodziców do ponoszenia całkowitych kosztów utrzymania dziecka i nie zobowiązał drugiego z rodziców do świadczenia alimentacyjnego na rzecz tego dziecka.
6) członkowi rodziny przysługuje na dziecko zasiłek rodzinny za granicą, chyba że przepisy o koordynacji systemów zabezpieczenia społecznego lub dwustronne umowy o zabezpieczeniu społecznym stanowią inaczej.
Do zasiłku rodzinnego przysługują następujące dodatki:
1. dodatek z tytułu urodzenia dziecka
Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu dziecka lub opiekunowi faktycznemu dziecka do ukończenia przez dziecko pierwszego roku życia. Dodatek przysługuje jeżeli kobieta pozostawała pod opieką medyczną nie później niż od 10 tygodnia ciąży do porodu. Dodatek przysługuje jednorazowo w wysokości 1000,00 zł.
2. dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego
Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi prawnemu dziecka lub opiekunowi faktycznemu dziecka, jeżeli dziecko pozostaje pod jego faktyczną opieką, uprawnionemu do urlopu wychowawczego.
Dodatek przysługuje nie dłużej niż przez okres:
– 24 miesięcy kalendarzowych;
– 36 miesięcy kalendarzowych, jeżeli rodzic bądź opiekun sprawuje opiekę nad więcej niż jednym dzieckiem urodzonym podczas jednego porodu;
– 72 miesięcy kalendarzowych, jeżeli sprawuje opiekę nad dzieckiem legitymującym się orzeczeniem o niepełnosprawności albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługuje w wysokości 400,00 zł miesięcznie. Dodatek przysługujący za niepełne miesiące wypłaca się w wysokości 1/30 dodatku miesięcznego za każdy dzień.
Dodatek z tytułu opieki nad dzieckiem w okresie korzystania z urlopu wychowawczego nie przysługuje jeżeli:
1) osoba bezpośrednio przed uzyskaniem prawa do urlopu wychowawczego pozostała w stosunku pracy przez okres krótszy niż 6 miesięcy;
2) osoba podjęła lub kontynuuje zatrudnienie lub inną pracę zarobkową w okresie korzystania z urlopu wychowawczego, która uniemożliwia sprawowanie osobistej opieki nad dzieckiem;
3) dziecko zostało umieszczone w placówce zapewniającej całodobową opiekę, w tym w specjalnym ośrodku szkolno – wychowawczym i korzysta w niej z całodobowej opieki przez więcej niż 5 dni w tygodniu, z wyjątkiem dziecka przebywającego w zakładzie opieki zdrowotnej, oraz w innych przypadkach
zaprzestania sprawowania osobistej opieki nad dzieckiem;
4) w okresie urlopu wychowawczego osoba korzysta z urlopu macierzyńskiego.
3. dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka
Dodatek przysługuje samotnie wychowującym dziecko matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, jeżeli nie zostało zasądzone świadczenie alimentacyjne na rzecz dziecka od drugiego z rodziców dziecka, ponieważ drugi z rodziców dziecka nie żyje, ojciec dziecka jest nieznany albo powództwo o ustalenie świadczenia alimentacyjnego od drugiego z rodziców zostało oddalone.
Dodatek przysługuje również osobie uczącej się, jeżeli oboje rodzice osoby uczącej się nie żyją.
Osoba samotnie wychowująca dziecko to: panna, kawaler, wdowa, wdowiec, osoba pozostająca w separacji orzeczonej prawomocnym wyrokiem sądu, osoba rozwiedziona, chyba że wychowuje wspólnie co najmniej jedno dziecko z jego rodzicem.
Dodatek przysługuje w wysokości 170,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 340,00 zł na wszystkie dzieci. W przypadku dziecka legitymującego się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o znacznym stopniu niepełnosprawności dodatek przysługuje w kwocie 250,00 zł miesięcznie na dziecko, nie więcej jednak niż 500,00 zł na wszystkie dzieci.
4. dodatek z tytułu wychowywania dziecka w rodzinie wielodzietnej
Przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka w wysokości 80,00 zł miesięcznie na trzecie i następne dzieci uprawnione do zasiłku rodzinnego.
5. dodatek z tytułu kształcenia i rehabilitacji dziecka
Dodatek przysługuje matce lub ojcu, opiekunowi faktycznemu dziecka albo opiekunowi prawnemu dziecka, a także osobie uczącej się na pokrycie zwiększonych wydatków związanych z rehabilitacją lub kształceniem dziecka w wieku do ukończenia 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o niepełnosprawności oraz powyżej 16 roku życia, jeżeli legitymuje się orzeczeniem o umiarkowanym albo znacznym stopniu niepełnosprawności.
Dodatek przysługuje w wysokości 60,00 zł na dziecko w wieku do ukończenia 5 roku życia i 80,00 zł na dziecko w wieku powyżej 5 roku życia do ukończenia 24 roku życia.
6. dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego
Przeznaczony jest na częściowe pokrycie wydatków związanych z rozpoczęciem przez dziecko w szkole nowego roku szkolnego. Dodatek przysługuje również na dziecko rozpoczynające roczne przygotowanie przedszkolne.
Dodatek przysługuje raz w roku w wysokości 100,00 zł. na dziecko.
7. dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje:
a) w związku z zamieszkaniem przez dziecko w miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły ponadgimnazjalnej lub szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki, a także szkoły podstawowej lub gimnazjum w przypadku dziecka lub osoby uczącej się, legitymującej się orzeczeniem o niepełnosprawności lub stopniu niepełnosprawności. Dodatek przysługuje w wysokości 90,00 zł miesięcznie na dziecko.
b) w związku z dojazdem dziecka z miejsca zamieszkania do miejscowości, w której znajduje się siedziba szkoły, w przypadku dojazdu do szkoły ponadgimnazjalnej, a także szkoły artystycznej, w której realizowany jest obowiązek szkolny i obowiązek nauki w zakresie odpowiadającym nauce w szkole ponadgimnazjalnej. Dodatek przysługuje w wysokości 50,00 zł miesięcznie na dziecko.
Dodatek z tytułu podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania przysługuje przez 10 miesięcy w roku w okresie pobierania nauki, od września do czerwca następnego roku kalendarzowego.
Ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych oraz ich wypłata następują odpowiednio na wniosek:
1) małżonków;
2) jednego z małżonków;
3) rodziców,
4) jednego z rodziców;
5) opiekuna faktycznego dziecka;
6) opiekuna prawnego dziecka;
7) osoby uczącej się;
8) pełnoletniej osoby niepełnosprawnej lub
9) innej osoby upoważnionej do reprezentowania dziecka lub pełnoletniej osoby niepełnosprawnej.
Wniosek składa się w urzędzie gminy lub miasta właściwym ze względu na miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się.
W związku z tym, że Wójt Gminy Babice upoważnił Kierownika Ośrodka Pomocy Społecznej do prowadzenia spraw związanych ze świadczeniami rodzinnymi, wnioski o ustalenie prawa do świadczeń rodzinnych składa się w Ośrodku Pomocy Społecznej w Babicach, w Referacie Świadczeń Rodzinnych i Funduszu Alimentacyjnego.
Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się na okres zasiłkowy z wyjątkiem: dodatku do zasiłku rodzinnego z tytułu urodzenia dziecka, rozpoczęcia roku szkolnego, podjęcia przez dziecko nauki w szkole poza miejscem zamieszkania, jednorazowej zapomogi z tytułu urodzenia się dziecka, zasiłku pielęgnacyjnego oraz świadczenia pielęgnacyjnego.
Okres zasiłkowy – oznacza to okres od dnia 1 listopada do 31 października następnego roku kalendarzowego.
Prawo do świadczeń rodzinnych ustala się, począwszy od miesiąca, w którym wpłynął wniosek z prawidłowo wypełnionymi dokumentami do końca okresu zasiłkowego.
- do góry -
UWAGA ! – świadczenia rodzinne i opiekuńcze są wolne od podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust.1 pt. 8 Ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2000 r. Nr 14 poz.176).